Postapokaliptyczna dystopia – recenzja filmu Niezgodna

Ostatnimi czasy bardzo popularne stają się ekranizacje młodzieżowych książek S-F, których najczęściej kompletne wydarzenia zamknięte są w trylogię. Aby nie szukać za daleko, za przykład mogą posłużyć nam dobrze znane „Igrzyska Śmierci” czy “Labirynt”. Tymczasem, chronologicznie pomiędzy dwoma powyższymi tytułami pojawiła się: „Niezgodna” będąca adaptacją książki Veronici Roth, która stanowi pierwszą część trylogii o Beatrice Prior, mieszkającej w dystopijnym mieście powstałym na gruzach Chicago i należącej do kasty altruistów.

Przedsłowie

Zasiadając do filmu praktycznie nie miałem o nim żadnych informacji. Nie wiedziałem, że jest na podstawie książki, nie miałem pojęcia nawet że opowiada o uniwersum osadzonym w postapokaliptycznym świecie, a co za tym idzie, nie spodziewałem się, że recenzja tego obrazu pojawi się na naszej stronie. Jak możecie z powyższego wywnioskować, nie przeczytałem pierwowzoru literackiego, stąd wszelkie minusy czy plusy wynikające z niedopowiedzeń w filmie będą tu zawarte.

O fabule słów kilka

Akcja filmu toczy się w nieokreślonej przyszłości, gdzie wielka wojna zrujnowała świat. Jedynym miejscem, które ocalało z globalnej katastrofy jest miasto odbudowane na ruinach dzisiejszego Chicago. Otoczone siatką pod napięciem chroni mieszkańców przed zewnętrznym zagrożeniami, o których do końca nie posiadamy informacji. Z kolei społeczeństwo podzielone jest na pięć kast/frakcji:

Kasty / frakcje

• Życzliwych – to grupa osób, która zajmuje się rolnictwem i ogólnie produkcją żywności dla całego miasta.
• Nieustraszonych – to ludzie odpowiedzialni zarówno za pilnowanie porządku w mieście jak i ochronę mieszkańców przed zewnętrznym zagrożeniem.
• Altruistów –  kasta, która opiekuje się wszystkimi potrzebującymi przy czym jednocześnie sprawuje rządy nad miastem.
• Frakcja prawych – to ugrupowanie, w którym znajdują się osoby prawdomówne. To ona odpowiedzialna jest za tworzenie systemu prawnego, który obejmuje całe aglomerację.
• Ostatnia frakcja to ugrupowanie Erudytów, którzy pełnią rolę naukowców i odpowiedzialni są za opracowywanie nowych technologii.
• Ponadto istnieją tzw. Bez frakcyjni, którzy nie przynależą do żadnych z powyższych ugrupowań to najbiedniejsza część społeczeństwa, którymi opiekują się najczęściej Altruiści.

Każdy nastoletni mieszkaniec po osiągnięciu określonego wieku, musi przejść test który określi jego predyspozycje do kasty. Pomimo wyników testu, każdy z mieszkańców ma jednak prawo dowolnego wyboru frakcji. Większość mieszkańców pozostaje w kastach, w których zostali wychowani, niektórzy decydują się na zmianę, a inni, co jest bardzo rzadkie, w wyniku testu osiągają zgodność ze wszystkimi istniejącymi obozami. Takie jednostki nazywa się niezgodnymi i są one nieakceptowalne przez społeczeństwo dlatego, iż uważa się je za trudne do kontroli.

Tytułową niezgodną jest właśnie główna bohaterka Beatrice Prior, która podczas testu uzyskuje wynik jako posiadająca atrybuty wszystkich kast. Operator testu jednak ukrywa prawdziwy wynik, wpisując w raport predyspozycję bohaterki do jej aktualnej kasty. Podczas ceremonii wyboru obozu, bohaterka decyduje się jednak na przejście do nieustraszonych. Od tego momentu rzuca się w wir treningu w nowym domu. Stawka jest wysoka, gdyż nie wszyscy będą mogli ukończyć trening, najgorsi zostaną wyrzuceni i przydzieleni do bez frakcyjnych. Beatrice musi także chronić swoją prawdziwą tożsamość, gdyż ujawnienie prawdy o jej predyspozycjach grozi jej śmiercią.

Ogrodzenie, kasty, nowoczesna broń i co dalej? Słów kilka o tym jak wypada uniwersum postapo w Niezgodnej

Kiedy intro, dla którego zarezerwowano kilka pierwszych minut, zaprezentowało parę scenografii z przedstawionego świata byłem pod wrażeniem. Ot kamera przesuwa się po środku pustyni, aż tu nagle wrak okrętu wycieczkowego. Natychmiastowo przypomniał mi się smaczek z Fallouta z martwym wielorybem na pustkowiach. Następnie widzimy Chicago, które też prezentuje się prze rewelacyjnie. Zniszczone budynki wtapiające się w postapokaliptyczne budownictwo, plus kolej miejska pamiętająca czasy z przed kataklizmu. Scenografie to jedyny plus, w mojej ocenie, który wpływa na realność świata.

W wielu elementach filmu brakuje logiki, styl walki którym walczą Nieustraszeni także budzi wątpliwości.

Dalej jest już nieco gorzej. Przykładów jest kilka, mamy wspomniane pięć kast, które noszą zupełnie inne ubrania    np. prawi stroją się w uniformy rodem od Armaniego, a Nieustraszeni w sportowe stroje. W mieście znajduje się ogromna ilość broni a sama aglomeracja jest chroniona przez wysokie ogrodzenie pod śmiertelnym napięciem. Podobnie kolejka miejska porusza się po szynach za pomocą energii elektrycznej. Wszystko niby ok, ale nic nie jest powiedziane o infrastrukturze. Jest 5 kast, z których żadna nie zajmuje się produkcją broni, czy postapokaliptycznych przedmiotów użycia codziennego.

W filmie także nie wiemy jak miasto produkuje energię elektryczną, jest to dziwne gdyż oglądając panoramę Chicago nie widzimy ani jednego budynku przypominającego fabrykę czy elektrownię. Nie chodzi o to aby twórcy przeznaczyli godzinę na omawianie aspektów gospodarki świata, ale wystarczyło wrzucić do filmu kilka zdań lub scen, które by co nieco dopowiedziały.

Wątpliwość budzi także sama konstrukcja społeczeństwa. 5 użytecznych kast + 1 „bezużyteczna”, która sprawia wrażenie jakby była takową z przymusu, aby życzliwi mieli co do roboty. Nie ma dla mnie to większego sensu, gdyż spokojnie taka siła społeczna mogłaby być wykorzystana choćby do prac fizycznych. Cóż może kolejne części wyjaśnią co nieco, jak na chwilę obecną nie czuję się przekonany do tego stopnia, iż w moim mniemaniu prezentowane uniwersum jest najsłabszym elementem Niezgodnej.

Reżyser w filmie postawił bardziej na relację głównych bohaterów, dla których świat stanowi tylko scenografię, przez co właśnie rzetelność filmu słabnie dla wymagającego widza. Prędko będzie można zauważyć, że tak naprawdę znaczenie mają kasty Altruistów, Prawych i Nieustraszonych, reszta mogłaby równie dopowiedziana bez jakiejkolwiek sceny w filmie.

Techniczne aspekty filmu

Dość solidnym aspektem filmu jest aktorstwo. Do najbardziej znanych aktorów w filmie należą Ray Stevenson (Punisher Warzone), który wcielił się w rolę przywódcy frakcji życzliwych i Kate Winslet jako liderkę prawych. O ile ta druga spisuje się świetnie to ex Punisher, moim zdaniem ma źle dopasowaną rolę. Do Stevensona pasują raczej role twardzieli niż tchórzliwych dyplomatów.

Najmocniejsze elementy filmu – aktorka i scenografia.

Pierwszoplanowe aktorstwo spisuje się śpiewająco, w szczególności Shailene Woodley, która gra niezwykle przekonywująco, a ponadto co tu dużo gadać jest bardzo urocza J. Reszta młodych aktorów też daje radę, dzięki czemu nie mamy powodów do narzekań na ten aspekt.

Soundtrack jest odpowiednio dobrany i dość fajnie wtapia się w tło, jednak nie znalazłem tam żadnych utworów, które by mi zapadły w pomięć lub budziły głębsze emocje.

Podsumowanie

W mojej ocenie Niezgodna to solidny średniak, który nosi wszelkie znamiona adaptacji młodzieżowych powieści S-F. Uczucia głównych bohaterów stanowią tu główny wątek, a reszta to background tylko dla pierwszo planowych wydarzeń. Fabuła jest całkiem solidna. Jednak brakuje jej moim zdaniem błyskotliwych zwrotów akcji, które mogły by spowodować chociaż częściowy opad szczęki.

Można oglądnąć.